Tương lai của ngành thương mại điện tử

Những năm gần đây, khái niệm thương mại điện tử (TMĐT) đã không còn xa lạ đối với người tiêu dùng Việt Nam, đặc biệt trong năm 2020 - khi thói quen mua sắm của người dùng bị thay đổi do ảnh hưởng từ đại dịch.

Theo đó, Việt Nam đã trở thành một trong những thị trường TMĐT tiềm năng nhất trong khu vực Đông Nam Á.

Sự phát triển bùng nổ của thương mại điện tử

Báo cáo của Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) cho biết, tốc độ tăng trưởng trung bình của thương mại điện tử giai đoạn 2016-2019 vào khoảng 30%. 

Bên cạnh đó, trong giai đoạn 2015-2019, quy mô thương mại điện tử bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng ở Việt Nam cũng tăng từ 4 tỷ USD lên khoảng 11,5 tỷ USD.

Báo cáo Thương mại điện tử Đông Nam Á 2020 của Google, Temasek và Bain&Company được dẫn từ báo cáo của VECOM năm 2021 cũng cho thấy thương mại điện tử Việt Nam năm 2020 tăng 16% và đạt quy mô trên 14 tỷ USD. 

Trong đó, ngành bán lẻ hàng hóa trực tuyến tăng 46%; lĩnh vực đặt xe và đồ ăn công nghệ tăng 34%; tiếp thị, giải trí và trò chơi trực tuyến tăng 18%. Riêng lĩnh vực du lịch trực tuyến giảm 28%.

Báo cáo này cũng dự đoán giai đoạn 2020-2025 có tốc độ tăng trưởng trung bình là 29% và quy mô thương mại điện tử nước ta năm 2025 dự tính đạt 52 tỷ USD.

Sách trắng thương mại điện tử 2020 cũng cho biết, năm 2019, có 44,8 triệu người Việt tham gia mua sắm trực tuyến (năm 2015 là 30,3 triệu người, năm 2016 là 32,7 triệu người, năm 2017 là 33,6 triệu và năm 2018 là 39,9 triệu người). 

Ngoài ra, trong năm 2019, doanh số bán lẻ thương mại điện tử B2C của Việt Nam đạt 10,08 tỷ USD, chiếm 4,9% tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng cả nước.

Những con số trên có được là nhờ thế mạnh của Việt Nam với dân số trẻ cũng như lượng người sử dụng và giao dịch thương mại điện tử trên điện thoại thông minh đông đảo.

Thương mại điện tử đang phát triển thần tốc trong những năm gần đây.

Hiện Việt Nam có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử đứng thứ 3 trong khu vực ASEAN. Với mức tăng trưởng cao của nền kinh tế, thương mại điện tử góp phần không nhỏ trong việc thúc đẩy dòng chảy hàng hóa và dịch vụ.

Bên cạnh đó, lĩnh vực này cũng hỗ trợ doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ tìm kiếm cơ hội sản xuất và kinh doanh hiệu quả trong bối cảnh hội nhập sâu rộng và sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kỹ thuật thời 4.0.

Bên cạnh đó, dịch vụ logistics, chuyển phát chặng cuối và hoàn tất đơn hàng cũng đóng góp rất lớn cho sự tăng trưởng của thị trường TMĐT thời gian qua.

Logistics đóng vai trò quan trọng trong phát triển TMĐT.

Theo đó, các sàn TMĐT hàng đầu tại Việt Nam đang rất nỗ lực để cải thiện tốc độ giao hàng, đồng thời gia tăng trải nghiệm khách hàng với nhiều chiến lược khác nhau.

Ông Vũ Đức Thịnh – Tổng giám đốc Lazada Việt Nam - chia sẻ, đầu tư cho logistics không chỉ phục vụ cho doanh nghiệp mà còn là hỗ trợ cho sự phát triển bền vững của ngành thương mại điện tử trong tương lai. 

Không chỉ thế, xu hướng thanh toán trực tuyến cũng ngày càng được ưa chuộng với mức tăng trưởng mạnh mẽ, góp phần thúc đẩy tăng trưởng TMĐT.

Xu hướng phát triển của TMĐT trong 10 năm tới

Theo báo cáo cuối tháng 6 năm 2021 của Facebook, thay vì chỉ là hình thức đối phó trong mùa dịch, mua sắm qua thương mại điện tử sẽ trở thành xu hướng tiêu dùng mới trong tương lai.

Facebook cũng nhận định rằng nguyên nhân khiến người tiêu dùng toàn thế giới thay đổi thói quen mua sắm là từ những ảnh hưởng của đại dịch COVID-19.

Nhiều chuyên gia giới thương mại điện tử cũng đưa ra dự đoán rằng thương mại điện tử sẽ dần chiếm ưu thế so với phương thức mua sắm truyền thống trong tương lai. 

Theo đó, họ cho rằng mua sắm trực tuyến là xu hướng mới với nhiều cải thiện vượt trội, mang đến trải nghiệm mua sắm hiện đại và thông minh hơn cho người tiêu dùng.

Cùng với thương mại điện tử, thanh toán không tiền mặt và dịch vụ logistics cũng sẽ lên ngôi, đáp ứng sự tăng trưởng ổn định của ngành dịch vụ này.

Dưới đây là một số xu hướng phát triển của thương mại điện tử trong tương lai:

Tận dụng nền tảng mạng xã hội và KOL

Báo cáo mới đây của Facebook ghi nhận 51% người tiêu dùng tham gia khảo sát chọn mua sản phẩm từng được người nổi tiếng, các blogger hay những người có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội (KOLs) giới thiệu hoặc chia sẻ trải nghiệm.

Có thể thấy, khả năng sáng tạo và độ nổi tiếng cũng như tầm ảnh hưởng của các KOL giúp thu hút người dùng, đồng thời gia tăng độ uy tín cho sàn thương mại điện tử lẫn thương hiệu.

Tại Việt Nam, hình thức marketing này bắt đầu từ ba năm trước với sự tiên phong của sàn thương mại điện tử Lazada. 

Đến nay, các sàn thương mại điện tử lớn cũng đều ưa chuộng hình thức quảng bá này, nhằm mang đến lợi ích song phương cho cả doanh nghiệp lẫn thương hiệu đối tác.

Thanh toán kỹ thuật số phát triển

Không chỉ là phương thức giao dịch đang được ưa chuộng trên các sàn thương mại điện tử, các chuyên gia nhận thấy thanh toán không tiền mặt cũng được thúc đẩy tại các cửa hàng, các điểm kinh doanh trực tiếp.

Dịch vụ hậu cần ngày càng quan trọng

Khi người tiêu dùng mong đợi nhiều hơn về chất lượng giao hàng, dịch vụ hậu cần cũng ngày một trở nên quan trọng hơn. Minh chứng là sự gia tăng đáng kể nhu cầu về các sản phẩm thiết yếu hàng ngày và các thiết bị gia dụng.

Vì thế, các doanh nghiệp và nhà bán hàng cần đảm bảo hàng hóa được giao nhanh chóng với chi phí tiết kiệm. 

Đồng thời, các sàn thương mại điện tử cũng đang tập trung đầu tư mạnh cho logistics để hỗ trợ các nhà bán hàng và làm hài lòng hơn người tiêu dùng.

Đổi mới trong chiến lược bán lẻ

Trong bối cảnh giãn cách xã hội do đại dịch, các doanh nghiệp được thúc đẩy để nhanh chóng thực hiện chiến lược kỹ thuật số, nhằm tiếp cận người dùng một cách hiệu quả.

Các nền tảng thương mại điện tử cũng cần phải thích ứng và phối hợp với doanh nghiệp để hiện thực hóa các chiến lược bán lẻ sáng tạo nhằm thu hút khách hàng.

Cơn sốt livestream và chơi mini game trên các ứng dụng TMĐT sẽ tiếp tục trong năm nay.

Theo nhận định của iPrice Group, theo đà phát triển hiện có, các doanh nghiệp thương mại điện tử sẽ đón nhận những cơ hội cũng như những thách thức khi phải liên tục thay đổi để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng.

Những thách thức đặt ra cho ngành thương mại điện tử

Năm 2020, đại dịch COVID-19 bùng phát khiến mọi người phải hạn chế đi lại, nhiều khu vực bị phong tỏa trong thời gian dài. Tuy nhiên, đây lại là cơ hội để TMĐT phát triển mạnh mẽ để đáp ứng nhu cầu mua sắm của người tiêu dùng.

Bên cạnh những lợi ích như giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường, giảm chi phí, tăng lợi nhuận, thanh toán nhanh thì thương mại điện tử vẫn phải đối mặt với nhiều hạn chế.

Vấn nạn hàng giả, hàng lậu, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trên các sàn giao dịch TMĐT và mạng xã hội vẫn còn tồn đọng rất nhiều. 

Đặc biệt, các mạng xã hội đang nổi lên là một phương thức giao dịch TMĐT phổ biến nhưng chưa được điều chỉnh,... Cùng với đó là những thách thức về an toàn người dùng, an ninh mạng và bảo mật cá nhân trong các giao dịch TMĐT.

Các hành vi vi phạm trong TMĐT diễn ra ngày càng phức tạp. Điều này mang đến nhiều lo ngại cho người tiêu dùng trong việc mua sắm và thanh toán trực tuyến. 

Theo đó, ngành TMĐT đang cần một khung pháp lý toàn diện, đồng bộ trong giai đoạn hiện nay để có thể phát triển ổn định và bền vững.

Theo Vnexpress