Nỗi ngần ngại ấy không đến từ sự bảo thủ, mà từ thực tế: Khi nguồn lực đã mỏng, quỹ thời gian đã hạn, và mỗi người phải gánh nhiều vai trò cùng lúc, việc học thêm một công cụ mới nghe có vẻ xa xỉ.
Tại sự kiện HR Day 2025, trong phiên chia sẻ về “Đón đầu xu hướng lãnh đạo & nhân sự trong kỷ nguyên biến động”, CEO One Mount Distribution Lê Thiết Bảo, người có hơn 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực eCommerce, Omni Channel và Chuyển đổi số, đã chạm đúng tâm lý ấy bằng một thông điệp ngắn gọn nhưng đầy sức nặng: “Không cần là chuyên gia, bạn vẫn có thể ứng dụng AI phà phà.”
Câu nói ấy không chỉ là lời khích lệ, mà là một lời mở khóa cho những ai vẫn nghĩ AI chỉ dành cho dân công nghệ.
Bởi theo ông, điều doanh nghiệp cần nhất không phải là biết lập trình, mà là biết đặt câu hỏi đúng và dám bắt đầu từ những việc nhỏ nhất.
Trong phần trình bày của mình, ông chia sẻ ba nội dung trọng tâm, giản dị nhưng thực tế:
- AI là gì, và vì sao doanh nghiệp nhỏ cần ứng dụng;
- Tư duy bắt đầu với AI - các bước và công cụ phù hợp;
- Và một case study cụ thể: AI giúp giảm 70% chi phí kiểm soát chất lượng telesale.
Ba lớp nội dung đó, khi đặt cạnh nhau, không chỉ gợi mở về cách làm, mà còn đặt lại một câu hỏi quan trọng hơn: Trong một thế giới vận hành bằng thuật toán, con người sẽ làm gì để không bị bỏ lại mà vẫn giữ được hơi thở riêng trong công việc của mình?
1. Giải mã cách AI giúp doanh nghiệp nhỏ “thở” giữa guồng quay số hoá
Phần lớn doanh nghiệp nhỏ ở Việt Nam không ngại công nghệ. Họ chỉ ngại… không có thời gian để học và thử.
- Một nhân viên trong đội có thể cùng lúc gánh ba vai: Viết nội dung, chạy quảng cáo, rồi lại quay về xử lý báo cáo doanh số.
- Một người sếp thì vừa đi bán hàng, vừa quản lý, vừa tuyển dụng. Mọi thứ đan xen, dồn dập, khiến cả hệ thống vận hành như một guồng quay không điểm dừng.
Trong dòng chảy đó, nghịch lý lại hiện ra rất rõ: Thiếu người, thiếu thời gian, thiếu chuyên môn lại chính là lý do khiến doanh nghiệp cần đến AI nhất.
Khi nguồn lực đã chạm ngưỡng, việc tìm cách mở rộng bằng con người trở nên khó khăn. Nhưng nếu biết cách tận dụng công nghệ, AI có thể trở thành “trợ lý siêu đỉnh” vừa hỗ trợ, vừa bù đắp những khoảng thiếu mà đội ngũ không thể gánh nổi.
Tuy nhiên, AI không phải là thứ sinh ra để thay thế con người. Nó chỉ làm thay phần việc khiến con người mệt mỏi.
- Một bài thuyết trình, nếu thực hiện theo cách truyền thống, có thể mất đến vài ngày từ khâu lên ý tưởng đến thiết kế. Nhưng với AI, cùng khối lượng đó có thể được hoàn thiện đến 90% nội dung chỉ trong vài giờ, nhờ những công cụ như ChatGPT, Gamma hay Canva.
- Tương tự, trong lĩnh vực telesale, một đội ngũ chỉ có mười nhân viên nhưng phải tạo ra hơn một nghìn cuộc gọi mỗi ngày. Trước đây, chỉ có thể nghe ngẫu nhiên 5% số cuộc để đánh giá chất lượng, nên kết quả vừa tốn thời gian vừa thiếu nhất quán.
- Khi ứng dụng AI, hệ thống đã có thể tự động chuyển giọng nói thành văn bản, phân tích theo tiêu chí có sẵn và chấm điểm từng nhân viên, giúp giảm đến 70% chi phí kiểm soát chất lượng mà vẫn đảm bảo tính chính xác.
Những ví dụ đó cho thấy AI không chỉ giúp tiết kiệm thời gian, mà còn trả lại thời gian để con người tập trung vào những điều cốt lõi hơn: Sáng tạo, ra quyết định, và kết nối với khách hàng.
Trong một thế giới đang trôi nhanh đến mức nghẹt thở, sự hiện diện của AI, nếu được hiểu đúng, có thể mở ra cho con người thứ xa xỉ nhất trong kỷ nguyên số: Một khoảng thở để nhìn lại chính mình.
2. AI không bắt đầu từ câu hỏi “làm được gì”, mà từ việc bạn đang làm mỗi ngày
Phần lớn mọi người khi bắt đầu với AI đều khởi động sai chỗ. Họ bắt đầu bằng câu hỏi “công cụ nào tốt nhất?”, rồi lao vào thử, cài, test, chỉ để rồi vài tuần sau, mọi thứ lại nằm yên trên thanh bookmark.
Tuy nhiên, cách đúng hơn là hãy bắt đầu từ chính những gì ta đang làm lặp lại mỗi ngày. Bởi nếu không nhìn thấy vòng lặp, ta sẽ không thấy nơi cần được giải phóng.
“Đừng hỏi AI làm được gì. Hãy hỏi: Mình đang làm gì lặp lại và có thể giao lại cho AI không?”
Đó là điểm mấu chốt. Khi dịch chuyển góc nhìn từ công cụ sang công việc, doanh nghiệp sẽ ngừng chạy theo những bản cập nhật liên tục của thế giới công nghệ, và bắt đầu vận hành bằng một thứ bền hơn, tư duy quan sát.
Cụ thể, có 5 bước để bắt đầu hành trình đó, bao gồm:
1. Quan sát: Bắt đầu bằng việc liệt kê những đầu việc đang lặp lại mỗi ngày.
Đó có thể là việc viết mô tả sản phẩm, tổng hợp báo cáo, tạo brief nội dung, hay dọn dẹp dữ liệu khách hàng. Hãy ghi chúng ra, vì chỉ khi nhìn thấy, ta mới có thể thay đổi.
2. Phản biện: Với từng việc, hãy tự hỏi “Liệu điều này có thể giao cho AI không?”
Phản biện không phải để nghi ngờ công nghệ, mà để xác định ranh giới: Đâu là việc cần cảm xúc của con người, đâu là việc chỉ cần logic của máy.
3. Khảo sát: Dùng chính ChatGPT như một “tư vấn viên miễn phí” để hỏi: “Có công cụ AI nào chuyên xử lý việc này không?”
Bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy hàng loạt gợi ý hiện ra: Từ những nền tảng tạo slide như Gamma, Tome.app, đến những công cụ thiết kế nhanh như Canva, hay xử lý tài chính cơ bản bằng Notion AI, Rows, Excel GPT Plugin.
4️. Thử nghiệm: Chọn 5 mẫu dữ liệu thật từ doanh nghiệp mình, và để AI làm thử.
So sánh kết quả trước và sau, không chỉ ở con số, mà ở thời gian, chất lượng và cả mức độ hài lòng của người làm.
5️. Nhân rộng: Khi đã thấy hiệu quả, đừng dừng lại ở “thử”. Hãy đào tạo đội nhóm, để mọi người cùng hiểu và cùng sử dụng. Khi AI trở thành thói quen vận hành, nó sẽ không còn là “công nghệ”, mà là một phần tự nhiên của công việc mỗi ngày.
Với cách tiếp cận ấy, AI không còn là “thứ dành cho dân công nghệ”, mà trở thành một phần mở rộng của tư duy con người.
Bạn không cần là chuyên gia dữ liệu. Bạn chỉ cần biết đặt câu hỏi đúng. Phần còn lại, AI sẽ lo.
3. Khi AI trở thành “tai nghe tự động” của telesale
Một tổng đài nhỏ, chỉ mười nhân viên, mỗi ngày tạo ra hơn một nghìn cuộc gọi.
Trước đây, chỉ có một nhân sự QC (Quality Control) phụ trách nghe ngẫu nhiên khoảng 5% số cuộc để đánh giá chất lượng. Kết quả, dữ liệu không bao quát, phản hồi thiếu chính xác, và việc kiểm tra mất đến ba ngày cho mỗi vòng tổng hợp.
Ví như, một doanh nghiệp đã quyết định thử một cách tiếp cận khác để AI làm tai nghe tự động.
- Công cụ Gemini được dùng để chuyển toàn bộ giọng nói thành văn bản.
- Sau đó, ChatGPT kết hợp cùng DIFY phân tích logic hội thoại, nhận diện các cụm từ cảm xúc, ngắt câu, tần suất từ khóa, rồi chấm điểm từng cuộc gọi theo tiêu chí có sẵn.
- Tất cả kết quả được hiển thị trên dashboard, giúp quản lý nhìn thấy ngay hiệu suất của từng nhân viên mà không cần nghe thủ công.
Chỉ sau ba tháng, kết quả rõ ràng đến bất ngờ: 100% cuộc gọi được đánh giá, sai sót giảm xuống dưới 5%, chi phí QC giảm 70%, và thời gian xử lý rút ngắn từ ba ngày còn bốn tiếng.
Nhưng điều đáng nói nhất không phải là con số. AI không thay thế con người trong telesale, nó chỉ giúp họ tập trung vào điều thật sự quan trọng: Giọng nói, cảm xúc, và trải nghiệm khách hàng ở đầu dây bên kia.
Khi những việc cơ học được giao lại cho máy, con người có thể quay về với điều khiến họ khác biệt: Khả năng thấu hiểu.
Lời kết: AI không khiến bạn trở thành thiên tài nhưng giúp bạn không cần là thiên tài vẫn làm được
Trong kỷ nguyên mà mọi doanh nghiệp đều đang chạy đua với năng suất, “dùng AI phà phà” không phải là đặc quyền của dân công nghệ.
Đó là năng lực sinh tồn của những người biết tự làm nhẹ gánh cho mình, biết để công nghệ làm phần “nặng”, và giữ lại phần “người” cho những việc cần cảm xúc và sự sáng tạo.
AI chỉ khó khi bạn còn đứng yên nhìn người khác làm. Nhưng khi bạn bắt đầu, mọi thứ trở nên đơn giản hơn bạn nghĩ: Chỉ cần một chút tò mò, một câu hỏi đúng, và một lần dám thử.
Phần còn lại để AI lo. Còn bạn chỉ cần học cách thở giữa guồng quay của chính mình.