Concert Quốc gia: Khi bản sắc dân tộc trở thành “sức mạnh mềm” trong kỷ nguyên số

“Concert Quốc gia” không chỉ là đêm nhạc thu hút hàng vạn người trẻ, mà còn là hiện tượng văn hóa xã hội phản chiếu cách Gen Z định nghĩa lại lòng yêu nước trong kỷ nguyên số.

Bài viết đi sâu phân tích hiện tượng này về động lực, bối cảnh, dưới góc nhìn như một “tuyên ngôn bản sắc mềm” của Gen Z, cuối cùng là rút ra những bài học cho các thương hiệu trong thời đại cộng đồng đồng kiến tạo.

Khi “Concert Quốc gia” trở thành tuyên ngôn mềm của thế hệ trẻ

Từ tháng 4 đến tháng 8 năm 2025, nhiều đô thị lớn của Việt Nam chứng kiến sự xuất hiện liên tiếp của các chương trình âm nhạc cộng đồng được ví là “Concert Quốc gia” với chủ đề như Tự hào Việt Nam, Tổ quốc trong tim, V-Concert, hay mới nhất là Concert quốc gia đặc biệt "80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc". 

Những sự kiện này tạo nên sức hút khổng lồ, hàng vạn khán giả trẻ sẵn sàng xếp hàng từ sáng sớm để được góp mặt trong “không gian lễ hội” ấy.

Điều đáng chú ý không chỉ nằm ở dàn nghệ sĩ hay quy mô tổ chức, mà ở hiệu ứng cộng đồng: Biển người cùng khoác áo cờ đỏ, hòa giọng trong Quốc ca, và say sưa với những ca khúc truyền thống được remix bằng EDM, Rock hay Rap. 

Trong sự cộng hưởng ấy, âm nhạc trở thành cầu nối, biến cảm xúc cá nhân thành trải nghiệm tập thể.

Chính sự lan tỏa này đã đưa “Concert Quốc gia” vượt ra ngoài ranh giới của một đêm nhạc, mà trở thành một “tuyên ngôn bản sắc mềm” (Soft Identity Declaration), tức là cách một cộng đồng thể hiện bản sắc, niềm tin và giá trị chung không bằng luật pháp hay tuyên bố chính trị, mà bằng những hình thức mềm mại hơn: Âm nhạc, văn hóa, biểu tượng. 

Nếu “sức mạnh mềm” là khả năng gây ảnh hưởng bằng sức hút văn hóa, thì “tuyên ngôn bản sắc mềm” chính là khoảnh khắc cộng đồng chủ động tự xác nhận mình là ai, thuộc về đâu và muốn thế giới nhìn nhận như thế nào.

Tại Nhật Bản, những lễ hội truyền thống như Gion Matsuri ở Kyoto hay Awa Odori ở Tokushima hằng năm thu hút hàng triệu người tham dự, trong đó có đông đảo du khách quốc tế. Đây chính là minh chứng cho việc một “tuyên ngôn mềm” có thể vừa bảo tồn bản sắc cổ truyền, vừa lan tỏa sức hút ra thế giới. 

Trong thể thao, mỗi kỳ World Cup lại xuất hiện những “fan zone” rợp cờ quốc gia, nơi hàng vạn người hâm mộ cùng hát Quốc ca trên đường phố. Tình yêu bóng đá ở đó hòa làm một với niềm tự hào dân tộc, tạo nên khoảnh khắc đoàn kết vượt biên giới.

Còn Concert Quốc gia tại Việt Nam mang một sắc thái khác, không được định hình từ một ngành công nghiệp văn hóa, cũng không dựa trên truyền thống hàng trăm năm như lễ hội Nhật Bản, mà bắt nguồn từ một nhu cầu thế hệ. 

Gen Z đang đi tìm một cách nói mới cho lòng yêu nước, và chính sự tìm tòi ấy đã biến Concert Quốc gia thành một tuyên ngôn đặc biệt: Quá trình thế hệ trẻ kiến tạo bản sắc dân tộc bằng sáng tạo và công nghệ số.

Giải mã “cơn sốt Concert Quốc gia” - Ba động lực phía sau

Hiện tượng Concert Quốc gia không xuất hiện một cách ngẫu nhiên. Để hiểu vì sao nó trở thành làn sóng, cần nhìn vào ba động lực quan trọng: Nền tảng số, văn hóa sáng tạo và hiệu ứng cộng đồng.

- Trước hết, nền tảng số chính là hạ tầng phân phối cảm xúc. 

Mỗi clip từ Concert được cắt ghép, mỗi Hashtag được lan truyền đã khiến tinh thần yêu nước vượt ra khỏi giới hạn của sân khấu. 

Nếu trước đây, những buổi lễ kỷ niệm thường chỉ dừng ở phạm vi trực tiếp, thì nay mạng xã hội đã biến chúng thành sự kiện quốc gia có thể theo dõi ở mọi nơi, mọi lúc. 

Chỉ cần vài giờ sau khi kết thúc, hình ảnh hàng nghìn bạn trẻ khoác áo cờ đỏ hát Quốc ca đã xuất hiện trên TikTok, Facebook, tạo nên hiệu ứng nhân rộng mà báo chí truyền thống khó sánh được.

- Kế đến, văn hóa sáng tạo đóng vai trò tái định vị chủ nghĩa dân tộc văn hóa (Cultural Nationalism). 

Điều đặc biệt của Concert Quốc gia là cách nó biến những ca khúc truyền thống thành bản phối EDM, rock hay rap - ngôn ngữ âm nhạc mà Gen Z yêu thích. 

Thay vì nghe lại những giai điệu cũ một cách trang nghiêm, giới trẻ được trao cơ hội “sở hữu” chúng trong hình thức mới. 

Đây là sự kết hợp giữa “di sản” và “sáng tạo”, khiến tinh thần dân tộc không chỉ được bảo tồn mà còn được tái sinh để phù hợp với thị hiếu thời đại.

- Cuối cùng, không thể bỏ qua hiệu ứng cộng đồng, có thể gọi đó là “dân tộc học biểu cảm” (Expressive Nationalism).

Bản sắc và niềm tự hào không nằm trên giấy tờ, mà được phô diễn qua hành động. 

Ở concert, điều này thể hiện rõ trong khoảnh khắc hàng nghìn giọng ca hòa làm một, hay khi biển cờ đỏ rợp kín khán đài. 

Chính sự chủ động tham gia của người trẻ, chứ không phải sự sắp đặt từ trên xuống, đã biến các Concert này thành lễ hội tập thể, nơi lòng yêu nước trở thành trải nghiệm sống động chứ không phải khẩu hiệu.

Tổng hợp ba yếu tố trên, có thể thấy Concert Quốc gia là kết quả của sự cộng hưởng giữa công nghệ, sáng tạo và tinh thần cộng đồng. 

Nó không chỉ đơn thuần là một chuỗi sự kiện văn hóa, mà còn là một minh chứng cho cách thế hệ mới đang định hình lại cách biểu đạt tình yêu nước trong kỷ nguyên số.

Đọc thêm: “Storytelling” trong nhạc Việt 2025 - Khi lòng yêu nước trở thành mẫu số chung.

Trong cơn xoáy toàn cầu bất định, Việt Nam nổi lên như điểm tựa ổn định

Concert Quốc gia không chỉ phản ánh một trào lưu văn hóa, mà còn soi chiếu rõ nét vào bối cảnh quốc tế hiện nay, nơi nhiều “làn sóng” đang đồng thời va đập và định hình cách các dân tộc biểu đạt bản sắc: Sự bất ổn toàn cầu, chuyển dịch hạ tầng truyền thông, tái cấu trúc quan hệ công dân - quốc gia.

- Thứ nhất là sự bất ổn toàn cầu. 

Thế giới bước vào thời kỳ nhiều biến động: Chiến tranh cục bộ, cạnh tranh giữa các siêu cường, khủng hoảng năng lượng và kinh tế. 

Những bất an này làm gia tăng nhu cầu cộng đồng khẳng định lại chính mình, tìm kiếm cảm giác an toàn và niềm tin chung trong bản sắc dân tộc.

- Thứ hai là chuyển dịch hạ tầng truyền thông. 

Nếu trước kia, các kênh truyền hình quốc gia hay báo chí chính thống giữ vai trò chủ đạo trong việc kiến tạo hình ảnh dân tộc, thì nay mạng xã hội và nền tảng số mới là “sân khấu trung tâm”. 

Livestream, hashtag, clip viral biến một khoảnh khắc cộng đồng thành hiện tượng toàn quốc, thậm chí toàn cầu, chỉ trong vài giờ.

- Thứ ba là tái cấu trúc quan hệ công dân - quốc gia. 

Trong thế kỷ 21, lòng yêu nước không chỉ được định nghĩa từ trên xuống qua diễn văn hay khẩu hiệu, mà còn từ dưới lên thông qua sáng tạo của công dân. 

Gen Z, với đặc trưng năng động và kết nối, chính là thế hệ đang định hình bản sắc quốc gia qua những cách biểu đạt mới - từ Remix ca khúc truyền thống, cho đến việc biến Concert thành tuyên ngôn tập thể.

Trong bối cảnh ấy, Việt Nam nổi lên như một “điểm tựa ổn định”. 

Khác với nhiều khu vực đang đối diện xung đột sắc tộc, tôn giáo hay bất ổn chính trị, Việt Nam được quốc tế ghi nhận là một trong những quốc gia duy trì ổn định chính trị xã hội bền vững. 

Sự ổn định này trở thành nền tảng để thế hệ trẻ có không gian thể hiện bản sắc, sáng tạo trong văn hóa, và an tâm lan tỏa lòng yêu nước theo cách của mình.

Chính vì vậy, Concert Quốc gia không chỉ là sản phẩm của làn sóng văn hóa nội địa, mà còn là phản ứng tự nhiên của Việt Nam trong một thế giới bất định: Một tuyên ngôn mềm được kiến tạo từ ổn định chính trị, hạ tầng số, và sức sáng tạo của Gen Z.

Gen Z và “dân tộc học biểu cảm” - Khi yêu nước trở thành trải nghiệm tập thể

Nếu các thế hệ trước thường tiếp nhận lòng yêu nước qua bài giảng, nghi lễ hay những bản tuyên bố trang trọng, thì Gen Z chọn cách Remix nó bằng ngôn ngữ của riêng mình. 

- Trên nền nhạc EDM, rock hay rap, những ca khúc truyền thống được khoác áo mới, trở thành “playlist quốc dân” trong Concert. 
- Trên mạng xã hội, hàng nghìn clip viral ghi lại cảnh biển người hát Quốc ca, giơ cao lá cờ đỏ sao vàng, nhanh chóng phủ sóng TikTok, Facebook. 

Từ một sự kiện offline, lòng yêu nước lan tỏa online, được chia sẻ và nhân rộng theo logic của thời đại số.

Đây chính là điều các nhà nghiên cứu gọi là “dân tộc học biểu cảm” (Expressive Nationalism) - khi niềm tự hào dân tộc không còn là khái niệm trừu tượng hay lời tuyên ngôn khô cứng, mà được thể hiện bằng cảm xúc, hành động và hình ảnh tập thể. 

Trong concert, khoảnh khắc hàng nghìn giọng ca hòa vào nhau không chỉ là giải trí, mà là một nghi lễ xã hội mới, nơi mỗi cá nhân vừa thấy mình thuộc về cộng đồng, vừa góp một tiếng nói khẳng định bản sắc dân tộc.

Quan trọng hơn, Gen Z chính là thế hệ công dân mới: Họ dùng công cụ số để biểu đạt bản sắc và lòng yêu nước. 

Một chiếc Video ngắn, một Hashtag trending, hay một màn Remix lan tỏa hàng triệu view đã trở thành “cách nói” của thế hệ này. Và chính cách nói ấy, không gượng ép, không khuôn mẫu, đã biến lòng yêu nước thành trải nghiệm sống động, cá nhân hóa nhưng đồng thời gắn kết tập thể.

Concert Quốc gia - Những lớp nghĩa vượt ra ngoài âm nhạc

Từ “dân tộc học biểu cảm” của Gen Z, có thể thấy Concert Quốc gia không chỉ là khoảnh khắc bùng nổ cảm xúc, mà còn ẩn chứa nhiều tầng ý nghĩa sâu xa. 

Nhìn tổng thể, hiện tượng này có thể được giải mã ở ba cấp độ: bản sắc mềm, công dân sáng tạo và đồng kiến tạo xã hội.

1. Bản sắc mềm - Khi âm nhạc trở thành tuyên ngôn

Concert Quốc gia cho thấy âm nhạc có thể trở thành một “tuyên ngôn bản sắc mềm” của đất nước. 

Không cần những diễn văn chính trị, chỉ bằng giai điệu và cộng đồng, Việt Nam đã gửi đi thông điệp mạnh mẽ về sự gắn kết và sức hút văn hóa. 

Có thể thấy, thương hiệu quốc gia không chỉ được dựng bằng khẩu hiệu, mà bằng trải nghiệm chạm tới cảm xúc tập thể. 

Từ đó, các thương hiệu, cá nhân, doanh nghiệp cũng có thể học cách xây dựng sức mạnh mềm của riêng mình: Thay vì nói quá nhiều về “giá trị”, hãy để khách hàng cảm nhận và tự nguyện lan tỏa.

2. Công dân sáng tạo - Khi khán giả hóa thành người kể chuyện

Điểm khác biệt của Concert Quốc gia nằm ở sự tham gia chủ động. 

Sau ánh đèn sân khấu, hàng nghìn clip, hashtag và bản remix do chính giới trẻ tạo ra đã tiếp tục lan tỏa tinh thần yêu nước. 

Lòng tự hào vì thế không chỉ dừng ở trải nghiệm thụ động, mà còn được tái sản xuất bằng sáng tạo cá nhân. 

Trong thế giới thương hiệu, điều này giống với việc để người dùng đồng sáng tạo nội dung, biến thông điệp chung thành câu chuyện cá nhân, từ đó tạo ra mức độ gắn bó sâu sắc hơn bất kỳ chiến dịch quảng cáo nào.

Học hỏi từ thương hiệu quốc gia, các Marketer có thể thấy rõ: Sức sống của một thông điệp không nằm ở chỗ thương hiệu nói gì, mà ở chỗ cộng đồng có muốn biến nó thành câu chuyện của riêng họ hay không.

3. Đồng kiến tạo xã hội - Khi quyền lực được chia sẻ với cộng đồng

Concert Quốc gia cũng cho thấy nhà nước không còn độc quyền trong việc kiến tạo hình ảnh quốc gia. 

Người dân - đặc biệt là Gen Z - đã trở thành đồng tác giả, cùng góp phần viết nên câu chuyện bản sắc. Đây là ví dụ điển hình cho một thương hiệu quốc gia được đồng kiến tạo. 

Và từ đó, các thương hiệu có thể học được rằng: Trong kỷ nguyên số, thương hiệu không thể kiểm soát tuyệt đối hình ảnh của mình, mà cần chia sẻ quyền kiến tạo với cộng đồng. 

Khi câu chuyện được viết chung, thương hiệu sẽ trở nên đáng tin cậy và bền vững hơn.

Tất nhiên, vẫn có một rủi ro: Lòng yêu nước có thể bị thương mại hóa thành “sản phẩm cảm xúc” ngắn hạn. 

Nhưng nhìn rộng ra, chính sự định nghĩa lại của thế hệ trẻ - bằng âm nhạc, sáng tạo và công nghệ - cho thấy giá trị thật sự không nằm ở việc “khuấy động” trong khoảnh khắc, mà ở khả năng duy trì cảm xúc thành niềm tin lâu dài. 

Đó cũng là điều mà thương hiệu nào cũng cần học hỏi nếu muốn tạo sức lan tỏa bền vững.

Lời kết

“Concert Quốc gia” không đơn thuần là một chuỗi đêm nhạc, mà là biểu tượng của sức mạnh mềm và bản sắc dân tộc trong kỷ nguyên số. 

Hiện tượng này cho thấy một đất nước mạnh không chỉ bởi lãnh thổ hay tiềm lực kinh tế, mà còn bởi khả năng để thế hệ trẻ biết cách yêu nước đúng lúc, đúng chỗ và bằng những phương thức phù hợp với thời đại.

Từ cảm xúc cá nhân, Concert Quốc gia đã biến thành sản phẩm văn hóa tập thể, và từ đó khơi gợi những hành động bền vững gắn kết cộng đồng. 

Đây là minh chứng cho hành trình cảm xúc không dừng lại ở khoảnh khắc bùng nổ, mà có thể lan tỏa thành nội dung, trải nghiệm và giá trị xã hội.

Đối với các thương hiệu, bài học rút ra là rõ ràng: Muốn xây dựng sức mạnh mềm, cần khơi gợi cảm xúc thực sự để cộng đồng tự biến nó thành câu chuyện của chính họ. 

Khi thương hiệu biết chia sẻ quyền kiến tạo với khách hàng, bản sắc sẽ không chỉ tồn tại như một khẩu hiệu quảng bá, mà trở thành niềm tin được sống và được lan tỏa. 

Và cũng như một quốc gia, một thương hiệu chỉ thực sự bền vững khi biết chuyển hóa cảm xúc thành trải nghiệm, và từ trải nghiệm nuôi dưỡng nên những giá trị dài lâu.